Tóm tắt sách "The Art and Business of Online Writing" tác giả Nicolas Cole - Phần 2

Chương 7: Viết bài hoàn hảo: Làm thế nào để viết tiêu đề mà mọi người không thể bỏ qua

Tiêu đề là yếu tố quyết định người đọc có quan tâm đến bài viết của bạn hay không. Một tiêu đề tuyệt vời cần truyền đạt ba điều cùng một lúc:

1. Nội dung bài viết.
2. Ai là đối tượng của bài viết.
3. LỜI HỨA: vấn đề sẽ được giải quyết hoặc giải pháp được cung cấp.
1. Kích thích sự tò mò. Cho người đọc biết bài viết nói về gì, dành cho ai, và lời hứa là gì mà không tiết lộ đáp án. Tiêu đề cần rõ ràng và không mơ hồ để thu hút sự chú ý. Ví dụ
   1. "Ý tưởng Lớn" không hiệu quả vì thiếu rõ ràng.
   2. "Ý tưởng lớn mà các chính trị gia cần hiểu để giải quyết bất bình đẳng chủng tộc ở Mỹ" cho cảm giác rõ ràng hơn tiêu đề trước.
   3. "3 ý tưởng lớn từ Steve Jobs, Elon Musk và Jeff Bezos đã thay đổi thế giới" cho độc giả cảm giác tò mò về chi tiết của ý tưởng.
   4. "Ý tưởng lớn này sẽ thay đổi cách bạn nghĩ về đại học" cho độc giả cảm giác đây là một lời hứa lớn.
2. Tránh Clickbait. Tránh các tiêu đề như:
   1. “Bạn Sẽ Không Tin Những Gì Xảy Ra Tiếp Theo!”
   2. “Bí Mật Không Ai Muốn Bạn Biết...”
3. Cách viết tiêu đề hoàn hảo
   1. Ai là đối tượng bài viết?: Quyết định rõ đối tượng độc giả mà bạn đang hướng đến.
   2. Nội dung tiêu đề: tiêu đề là phiên bản thu nhỏ của toàn bộ bài viết.
   3. Xác định chủ đề/vấn đề và đưa ra kết luận/giải pháp: chủ đề rộng thu hút đối tượng lớn, chủ đề ngách thu hút đối tượng cụ thể.
4. Cấu trúc của một tiêu đề hoàn hoả bao gồm 1 hoặc nhiều các yếu tố
   1. Số lượng: "3,000 người vừa nộp đơn thất nghiệp ở thị trấn nhỏ này. Đây là lý do."
   2. Tiền bạc: "400 triệu USD là số tiền bạn cần để sở hữu ngôi biệt thự ở Malibu."
   3. Người nổi tiếng: "Lời khuyên của Will Smith về cách sống hạnh phúc sẽ thay đổi cách nhìn của bạn."
   4. Tin nóng: "Michael Jordan vừa họp báo và các lãnh đạo NBA đang tức giận."
   5. Câu chuyện thành công: "Nhóm nhỏ này đã ký hợp đồng đầu tư trị giá 6 con số trong chưa đầy 1 Tuần."

Một tiêu đề hấp dẫn sẽ giúp bài viết của bạn nổi bật và thu hút sự chú ý của đúng đối tượng độc giả. Bạn có thể đạt được thông qua các bước

1. Xác định đối tượng và lời hứa cho một giải pháp.
2. Viết tiêu đề ngắn gọn và hấp dẫn.
3. Sử dụng các cấu trúc tiêu đề đã được chứng minh để thu hút người đọc.

Chương 8: Nghệ thuật viết lách: Làm thế nào để cấu trúc một bài viết hoàn hảo

Không có một cách đúng duy nhất để viết. Mỗi ngày, những người viết tập sự xuất hiện và tái định nghĩa các quy tắc của cuộc chơi. Tuy nhiên, có những kỹ thuật phổ biến được sử dụng nhiều để thu hút độc giả trong một thế giới mà sự chú ý ngày càng khan hiếm. Cấu trúc cơ bản bao gồm

1. Giới thiệu
2. Các điểm chính
3. Kết luận
1. Nghệ thuật soạn mở bài. Phần mở bài cần trả lời ba câu hỏi của độc giả:
   1. Bài viết này nói về cái gì?
   2. Đây có phải là dành cho tôi không?
   3. Lời hứa là gì và làm sao tôi tin rằng bạn sẽ thực hiện được lời hứa đó?

Câu đầu tiên rất quan trọng, nên ngắn gọn và rõ ràng, giúp độc giả có cảm giác họ đang bắt đầu một cách suôn sẻ. Sau đó, dùng cấu trúc 1/3/1 để làm rõ và nhấn mạnh nội dung mở bài.

2. Nghệ thuật trình bày các điểm chính. Các điểm chính là lý do tại sao độc giả nhấp vào tiêu đề của bạn. Việc làm nổi bật và giải thích các điểm chính nên được thực hiện một cách nhanh chóng và rõ ràng.
   1. cấu trúc 1/3/1 giúp truyền tải thông tin một cách rõ ràng và súc tích, làm cho người đọc dễ hiểu và theo dõi bài viết. 1 câu mở đầu, 3 câu giải thích và 1 câu kết thúc.
   2. cấu trúc 1/5/1 cho phép giải thích chi tiết hơn mà vẫn duy trì sự hấp dẫn và dễ theo dõi của bài viết.
   3. cấu trúc 1/3/2/1 cho phép mở rộng ý tưởng và cung cấp thêm thông tin cần thiết mà không làm mất đi sự mạch lạc của bài viết.
   4. cấu trúc 1/5/2/1
   5. cấu trúc 1/4/1/1
   6. cấu trúc 1/3/1 + 1/3/1
   7. cấu trúc 1/3/Subhead/3/1
   8. cấu trúc 1/3/1 + Bulleted List giúp truyền tải một lượng lớn thông tin một cách nhanh chóng và dễ hiểu thông qua việc sử dụng danh sách gạch đầu dòng.
   9. cấu trúc 1 + Subhead giúp đưa ngay vào vấn đề chính, giúp người đọc nắm bắt nội dung nhanh chóng và dễ dàng.
3. Nghệ thuật viết kết luận. Kết luận trong bài viết thường ngắn và mạnh mẽ. Có thể sử dụng một số kỹ thuật như:
   1. The cliff: kết thúc đột ngột sau điểm chính cuối cùng, không cần lời chào kết.
   2. The extended final main point: kết luận được tích hợp vào điểm chính cuối cùng.
   3. The summary: tóm tắt các điểm chính trong một đoạn ngắn.
   4. Strong opinion: đưa ra một quan điểm mạnh mẽ để kết thúc bài viết.
4. Các quy tắc sử dụng ngôn ngữ
   1. Viết cho người đọc hàng ngày: sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu.
   2. Viết như bạn nói: ghi âm lại cách bạn nói về một chủ đề và viết lại theo cách tự nhiên.
   3. Tránh các câu dài: giữ câu ngắn gọn và rõ ràng.
   4. Thay đổi độ dài câu: xen kẽ giữa câu ngắn và dài để duy trì nhịp điệu.
   5. viết một cách tự tin: đưa ra quan điểm rõ ràng và mạnh mẽ.

Những kỹ thuật này sẽ giúp bạn cấu trúc bài viết một cách hiệu quả, thu hút sự chú ý của độc giả và giữ họ ở lại với nội dung của bạn lâu hơn.

Chương 9: Cách nói về bản thân nhưng không biến bài viết thành buổi trình diễn cá nhân

Luôn có 1 quy tắc ngược: càng tự quảng bá nhiều, độc giả càng ít lắng nghe. Ngược lại, càng ít tự quảng bá, độc giả càng lắng nghe nhiều hơn. Các công ty và những nhà lãnh đạo ngành công nghiệp thường mắc sai lầm này, cũng như các nhà văn và người kể chuyện mới vào nghề. Họ muốn mọi người biết họ là ai, nên viết rất nhiều về công ty hoặc bản thân họ. Nhưng thực tế, người đọc chỉ quan tâm đến lợi ích và mong muốn của họ.

1. Độc giả mới là nhân vật chính. Bạn không phải là nhân vật chính trong câu chuyện của mình. Độc giả mới là nhân vật chính. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là không bao giờ nói về bản thân, công ty, hay sản phẩm của bạn. Thực tế, việc này có thể quan trọng để cung cấp bối cảnh và xây dựng độ tin cậy cho người đọc.
2. Giao điểm vàng. Giao điểm vàng là cách hiệu quả nhất để nói về bản thân mà không bị coi là tự quảng bá. Nếu bạn muốn chia sẻ về thành công của mình, hãy làm điều đó theo cách mang lại giá trị cho độc giả. Thay vì chỉ nói về thành công của bạn, hãy kể câu chuyện làm thế nào bạn đạt được thành công đó và hướng dẫn độc giả làm theo.
3. Nghệ thuật tự quảng bá. Giả sử bạn vừa viết một cuốn sách và muốn quảng bá nó. Thay vì viết bài quảng cáo sách, hãy viết những bài hướng dẫn hoặc chia sẻ kinh nghiệm có liên quan đến nội dung sách. Trong bài viết, bạn có thể lồng ghép thông tin về cuốn sách như một phần bổ trợ cho nội dung, làm tăng tính tin cậy và giá trị cho độc giả.
4. Nghệ thuật truyền đạt. Một kỹ thuật nâng cao là sử dụng kỹ thuật khoe ngầm (humble brag). Bạn có thể nhắc đến thành tựu của mình một cách tinh tế khi nó liên quan đến câu chuyện hoặc bài học bạn muốn chia sẻ.
5. Quy tắc cần nhớ:
   1. Luôn đặt lợi ích của độc giả lên hàng đầu. Thông tin về bạn chỉ nên chiếm một phần nhỏ trong nội dung chính.
   2. Chỉ nhắc đến thông tin thực sự liên quan.
   3. Sử dụng ngôn ngữ tự nhiên, không quá quảng cáo, thương mại hoá.
1. Biến thứ bạn muốn quảng bá thành bối cảnh cho câu chuyện.
6. Nghệ thuật CTA (call to action). CTA (lời kêu gọi hành động) là cách hướng độc giả đến sản phẩm hoặc dịch vụ bạn muốn quảng bá. Cách đơn giản nhất là đặt CTA ở cuối bài viết. Tuy nhiên, bạn cũng có thể lồng ghép CTA một cách khéo léo trong nội dung chính. Ví dụ
   1. Làm thương hiệu cá nhân có thể rất khó. Tôi đã giúp mọi người xây dựng thương hiệu cá nhân trực tuyến hơn năm năm qua, và hơn 10,000 người đã tham gia khóa học email miễn phí của tôi về xây dựng thương hiệu cá nhân.
   2. Cách tiếp cận này làm cho CTA trở thành một phần tự nhiên của câu chuyện và không làm phiền người đọc.

Để nói về bản thân mà không biến bài viết thành tự quảng bá bản thân

• Đặt độc giả lên hàng đầu, kể câu chuyện của bạn như một phần bổ trợ.
• Sử dụng “humble brag” để khoe ngầm.
• Tích hợp CTA một cách khéo léo và tự nhiên.

Khi bạn hiểu và áp dụng những nguyên tắc này, bạn sẽ có thể tự quảng bá một cách hiệu quả mà vẫn giữ được sự quan tâm của độc giả.

Chương 10: Lộ trình xây dựng nội dung

Chương 10 hướng dẫn cách xây dựng và duy trì một thư viện nội dung lớn, bền vững trên internet. Ở đây tác giả nhấn mạnh rằng số lượng rất quan trọng. Những người viết thành công trên internet là những người có thư viện nội dung lớn. Số lượng lớn giúp bạn có cơ hội tiếp cận độc giả nhiều hơn và xây dựng uy tín của mình trong lĩnh vực mình theo đuổi.

1. Phương pháp chọn chủ đề
   1. Tiếp cận các chủ đề mới mẻ, theo xu hướng. Viết về những gì đang xảy ra hiện tại, có khả năng thu hút sự chú ý cao ngay lập tức nhưng thời gian tồn tại ngắn.
   2. Tiếp cận chủ đề không bao giờ bị lỗi thời. Viết về những chủ đề có thể tồn tại lâu dài, không bị lỗi thời và tiếp tục mang lại giá trị cho độc giả. Nội dung không lỗi thời có thể tái sử dụng, tái xuất bản và chia sẻ lâu dài. Ví dụ, tôi đã dùng lại nội dung cũ trên Quora để phát triển trên Medium.
2. Xây dựng thư viện nội dung cho các tệp độc giả khác nhau. Ba loại tệp độc giả
   1. Độc giả phổ thông: viết về các chủ đề chung như thói quen tích cực, bài học cuộc sống.
   2. Độc giả ngách: viết về các chủ đề chuyên môn.
   3. Độc giả trong môi trường chuyên nghiệp: viết về lĩnh vực sâu bạn hoạt động.
3. Bộ công cụ sản xuất ý tưởng vô tận.
   1. Viết nội dung theo ba bước đơn giản:
      1. Loại bài viết: bài viết hướng dẫn, quan điểm cá nhân, danh sách, kể câu chuyện, hoặc chuyên gia phân tích.
      2. Ý tưởng: Giải thích, thói quen, sai lầm, bài học, mẹo, câu chuyện, tin nóng.
      3. Tại sao là tôi?: Chuyên gia, phỏng vấn chuyên gia, ý kiến cá nhân.
   2. Ví dụ về công thức sản xuất nội dung
      1. Danh sách chọn lọc + Sai lầm + 7 chuyên gia = "7 nhà sáng lập chia sẻ sai lầm lớn nhất khi huy động vốn cho startup đầu tiên"
      2. Chuyên gia + Giải thích (Tại sao) + Chuyên gia = "Tôi từng là game thủ chuyên nghiệp World of Warcraft. Đây là lý do eSports sẽ trở thành ngành công nghiệp tỷ đô"
      3. Ý kiến + Bài học + Quan điểm cá nhân = "Nền kinh tế đang sụp đổ. Đây là ảnh hưởng tới người sống trong khu thu nhập thấp"
4. Cách xây dựng lộ trình sản xuất nội dung/bài viết
   • Liệt kê 3 tệp độc giả của bạn
     • Độc giả phổ thông (Ví dụ: Năng suất làm việc)
     • Độc giả ngách (Ví dụ: Cách quản trị nhân viên cấp dưới)
     • Độc giả trong môi trường chuyên nghiệp (Ví dụ: Cách viết phần mêm SaSS)
   • Liệt kê 3+ chủ đề dưới mỗi tệp
     • Độc giả phổ thông (Ví dụ: Năng suất làm việc)
       • Mẹo cải thiện năng suất
       • Kỹ thuật quản lý thời gian
       • Những hiểu biết về năng suất
   • Sử dụng công cụ tạo ý tưởng vô tận

Mỗi khi ngồi xuống viết, hãy tự hỏi mình ba câu hỏi:

1. "Ý tưởng này có nằm trong một trong ba kho nội dung của mình không?"
2. "Bài viết này có thể tồn tại lâu dài không?"
3. "Mình đã viết về điều này chưa?"

Lặp lại là cách bạn củng cố danh tính, những gì bạn biết, và kinh nghiệm sống của mình. Lặp lại giúp mọi người nhớ đến “bạn”.

Chương 11: Những bài viết để đời: Biến sự nghiệp viết lách thành tài sản có giá trị

Chương 11 tập trung vào việc sử dụng dữ liệu từ các bài viết để tạo ra các bài viết chi tiết và có giá trị hơn, gọi là "Pillar Pieces". Đây là các bài viết chi tiết và toàn diện, cung cấp nhiều giá trị cho độc giả, giúp bạn xây dựng một thư viện nội dung mạnh mẽ và thu hút độc giả quay lại trang web của bạn.

1. Cách nhận biết khi nào nên tạo website riêng. Bạn nên tạo trang web riêng khi đã xác định được các chủ đề mà độc giả muốn đọc từ bạn, biết cách định vị các chủ đề này để thu hút độc giả mục tiêu, và đã có sự chú ý của họ trên các nền tảng xã hội. Việc này giúp bạn chào đón họ hiệu quả hơn khi họ truy cập vào trang web của bạn.
2. Biến bài viết thành Pillar Pieces. Khi bạn có một bài viết thành công, không nên dừng lại ở đó mà nên mở rộng và làm sâu sắc thêm cho bài viết đó. Bạn có thể sử dụng các phương pháp sau để làm điều này:
   1. Kết hợp nội dung: tích hợp các phần tốt nhất từ nhiều bài viết liên quan để nó trở nên toàn diện.
   2. Chọn lọc ý kiến chuyên gia: thêm vào các ý kiến từ những chuyên gia trong ngành để tăng độ tin cậy và giá trị của bài viết.
   3. Thêm số liệu thống kê: sử dụng các số liệu và kết quả nghiên cứu để làm cho bài viết của bạn thêm phần chuyên nghiệp.
   4. Kể câu chuyện cá nhân: chia sẻ các câu chuyện cá nhân liên quan để tạo sự kết nối và làm cho nội dung thêm phần sống động.
1. Cung cấp nhiều ví dụ hơn: đưa ra nhiều ví dụ cụ thể để minh họa cho các điểm chính trong bài viết.
3. Tạo “Flywheel” để thu hút độc giả. Khi đã có Pillar Pieces, bạn nên liên tục hướng độc giả từ các bài viết trên các nền tảng xã hội đến những bài viết này. Điều này tạo ra một vòng xoáy liên tục thu hút độc giả, giúp bạn xây dựng một mạng lưới nội dung vững chắc.
4. Biến Pillar Pieces thành các khóa học, bản tin hoặc tài liệu miễn phí. Một khi độc giả đã đến với trang web của bạn, bạn cần phải giữ chân họ bằng cách cung cấp các tài liệu có giá trị cao hơn, như khóa học, bản tin, hoặc tài liệu tải xuống miễn phí. Điều này không chỉ giúp bạn thu thập địa chỉ email mà còn tạo dựng lòng tin và mối quan hệ lâu dài với độc giả.
5. Biến những bài viết, Pillar Pieces và khóa học thành sản phẩm và dịch vụ. Sau khi đã có lượng độc giả ổn định và biết được họ muốn gì từ bạn, bạn có thể bắt đầu bán các sản phẩm và dịch vụ. Điều quan trọng là đảm bảo rằng những gì bạn bán phải là giải pháp cho các vấn đề mà độc giả của bạn đang gặp phải, dựa trên những dữ liệu và phản hồi bạn đã thu thập được trong quá trình viết và chia sẻ nội dung.

Tóm lại, Chương 11 hướng dẫn cách sử dụng dữ liệu từ các bài viết trực tuyến để tạo ra các tài liệu giá trị hơn, thu hút và giữ chân độc giả, đồng thời biến chúng thành các sản phẩm và dịch vụ có thể bán được.

Chương 12: Trở thành nhà văn chuyên nghiệp và kiếm tiền online

Đây là câu hỏi mà mọi những người mới tập sự đều đặt ra. Đó cũng là lý do tác giả trả lời câu hỏi này cuối cùng. Kiếm tiền với tư cách là một nhà văn không nên nằm trong danh sách ưu tiên của bạn cho đến khi bạn đã chứng minh được những điều sau:

1. Bạn có thể (và muốn) viết một cách công khai thường xuyên.
2. Bạn đã xác định rõ ràng các nội dung chủ đạo của mình.
3. Bạn đã ra mắt trang web của riêng mình và xác định được vị trí của mình trong lĩnh vực bạn theo đuổi.

Nếu bạn đã làm được những bước này, thì đã đến lúc kiếm tiền. Có ba cách để kiếm tiền từ việc viết: quảng cáo, sáng tạo nội dung có trả phí, hoặc cung cấp dịch vụ.

1. Mô hình quảng cáo. Cách đầu tiên để kiếm tiền là tạo ra đủ sự chú ý để bán sự chú ý đó cho ai đó (thường là công ty hoặc thương hiệu). Vấn đề của mô hình này là bạn cần rất nhiều sự chú ý để kiếm được tiền. Dưới đây là một số cách để thực hiện:
   1. Bán không gian cho quảng cáo trong bài viết của mình nếu bạn có đủ lượng độc giả.
   2. Thoả thuận hợp đồng tài trợ từ thương hiệu: hợp tác với một thương hiệu để họ tài trợ cho bạn.
   3. Chạy quảng cáo Google trên trang web của bạn: đặt quảng cáo Google trên trang web để kiếm tiền từ lượng truy cập.
   4. Trở thành một nhà tiếp thị liên kết: kiếm hoa hồng từ việc bán sản phẩm của người khác thông qua liên kết liên kết.
2. Mô hình sáng tạo nội dung có trả phí. Cách thứ hai để kiếm tiền là thu phí để truy cập nội dung của bạn. Mô hình này có thể bắt đầu ngay từ ngày đầu tiên, mặc dù bạn cần có một lượng độc giả nhất định. Dưới đây là một số cách để thực hiện:
   1. Nội dung có trả phí: cho độc giả truy cập nội dung sau khi đã trả phí.
   2. Tạo sản phẩm: viết sách hoặc tạo ra các sản phẩm như sổ tay, áo phông, hoặc vật dụng khác để bán.
   3. Bán khóa học: tạo khóa học video hoặc tài liệu hướng dẫn và bán chúng.
   4. Bắt đầu bản tin có trả phí: sử dụng các nền tảng như Substack để bắt đầu bản tin có trả phí.
3. Mô hình dịch vụ. Cách cuối cùng để kiếm tiền là cung cấp dịch vụ viết lách cho người khác. Dưới đây là một số cách để thực hiện:
   1. Viết nội dung: cung cấp dịch vụ viết nội dung cho các công ty, doanh nghiệp hoặc cá nhân.
   2. Viết ẩn danh & viết bài diễn văn: cung cấp dịch vụ viết bài dưới danh nghĩa người khác hoặc viết bài diễn văn cho người khác.
   3. Viết quảng cáo: cung cấp dịch vụ viết quảng cáo chuyên nghiệp để thúc đẩy doanh số bán hàng.
   4. Tư vấn & định hướng hình ảnh công ty thông qua bài viết: tư vấn cho các công ty về cách cải thiện thông điệp và chiến lược truyền thông của họ.

Nếu bạn muốn trở thành một nhà văn thành công và chuyên nghiệp ngày nay, bạn phải trở thành một doanh nhân. Thay vì trông chờ vào các nhà xuất bản, bạn cần phải tự xây dựng thương hiệu, điều hành công ty riêng và nắm quyền kiểm soát sáng tạo. Điều này mang lại cho bạn nhiều quyền sở hữu và kiểm soát hơn đối với công việc của mình.

Chương 13: Thói quen duy nhất cần có để làm chủ cuộc chơi và thành công

Thành công của một nhà văn không chỉ dựa vào khả năng viết lách mà còn phụ thuộc vào kỷ luật, niềm tin vào bản thân và sự kiên trì. Thói quen quan trọng nhất mà mọi nhà văn cần phải thành thạo là viết thường xuyên và nhiều. Những nhà văn thành công là những người không chỉ nghĩ về việc viết mà còn ngồi xuống và viết mỗi ngày, học cách tiếp thị bản thân và đầu tư thời gian vào công việc của mình. Viết và xuất bản là cuộc chơi yêu cầu sự kiên trì và cam kết.